Bài giảng Ngữ văn 11 (Chân trời sáng tạo) - Tuần 8: Thao tác lập luận so sánh

Nội dung tài liệu: Bài giảng Ngữ văn 11 (Chân trời sáng tạo) - Tuần 8: Thao tác lập luận so sánh

1. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh Đọc đoạn trích sgk, tr79 và thực hiện các yêu cầu nêu bên dƣới: a. Xác định đối tƣợng so sánh và đối tƣợng đƣợc so sánh. b. Phân tích điểm giống và khác nhau giữa đối tƣợng đƣợc so sánh và đối tƣợng so sánh. c. Xác định mục đích so sánh, căn cứ để so sánh trong đoạn ngữ liệu bên dƣới? d. Từ nhận xét trên, hãy cho biết mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận so sánh?
2. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích của thao tác lập luận so sánh Đối tượng được so sánh VĂN CHIÊU HỒN HAY VĂN TẾ THẬP LOẠI CHÚNG SINH
3. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích của thao tác lập luận so sánh Đối tượng so sánh
4. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích của thao tác lập luận so sánh Điểm giống: Đều bàn về lòng yêu thương con người Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm Điểm khác bàn về một hạng người. Ở Truyện Kiều, văn Chiêu hồn cả xã hội loài người được nói đến. Văn Chiêu hồn bàn về con người trong cõi chết.
5. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh Mục đích so sánh: - Làm sáng tỏ luận điểm: Yêu người là truyền thống của văn học ; - Làm rõ nét độc đáo, nổi bật của văn Chiêu hồn - tác phẩm có một không hai trong nền văn học Căn cứ để so sánh - Dựa vào những tác phẩm thuộc trào lưu nhân đạo chủ nghĩa thế kỷ XVIII – nửa đầu thế kỷ XIX cùng bàn về “lòng yêu thương con người” - Đối tượng phản ánh: người phụ nữ, cả xã hội loài người trong cõi sống và cõi chết.
6. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh: MỤC ĐÍCH CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH: Giúp ngƣời viết văn nghị luận triển khai và phát triển luận điểm một cách thuận lợi sáng rõ, vững chắc và thuyết phục nhất.
7. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận so sánh: Bài ca của Nguyễn Đình Chiểu làm chúng ta nhớ tới bài Đại cáo bình Ngô của Nguyễn Trãi. Hai cảnh ngộ, hai thời buổi nhưng một dân tộc. Bài cáo của Nguyễn Trãi là khúc ca khải hoàn, ca ngợi chiến công oanh liệt chưa từng thấy, biểu dương chiến thắng làm rạng rỡ nước nhà. Bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc là khúc ca những người anh hùng thất thế nhưng vẫn hiên ngang: Sống đánh giắc, thác cũng đánh giặc muôn kiếp nguyện được trả thù kia ” (Phạm Văn Đồng, Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong bầu trời văn nghệ dân tộc, Tạp chí Văn học, tháng 7 – 1963)
8. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận so sánh: “Từng nghe nói rằng: người hiền xuất hiện ở đời, thì như ngôi sao sáng trên trời cao. Sao sáng ắt chầu về ngôi Bắc thần, người hiền ắt làm sứ giả cho thiên tử. Nếu như che mất ánh sáng, giấu đi vẻ đẹp, có tài mà không được đời dùng thì đó không phải là ý trời sinh ra người hiền vậy ” (Chiếu cầu hiền- Ngô Thì Nhậm)
9. I - MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh:  MỤC ĐÍCH CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH: - Giúp ngƣời viết văn nghị luận triển khai và phát triển luận điểm một cách thuận lợi sáng rõ, vững chắc và thuyết phục nhất. - Giúp tác phẩm nổi bật nét riêng, sự độc đáo, làm cơ sở đánh giá những đóng góp và phong cách riêng của nhà văn hay hiện tƣợng văn học
10. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 1. Mục đích, yêu cầu của lập luận so sánh  YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH - Phải xác định đƣợc đối tƣợng so sánh và đối tƣợng đƣợc so sánh - Phải tìm điểm giống và khác nhau giữa đối tƣợng đƣợc so sánh với đối tƣợng so sánh
11. I- MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH 2. Khái niệm về thao tác so sánh: a. So sánh là nhằm đối chiếu 2 hay nhiều đối tượng hoặc là các mặt trong cùng một đối tượng nhằm nhận thức điểm giống nhau (tương đồng) và khác biệt (tương phản) giữa các đối tượng. b. Thao tác so sánh là cách tổ chức, sắp xếp, đối chiếu các yếu tố, lý lẽ so sánh giữa đối tượng này với đối tượng khác nhằm làm nổi bật đặc điểm và giá trị của sự vật hiện tượng.
12. II- CÁCH SO SÁNH: ĐỌC NGỮ LIỆU TRANG 81 SGK NGỮ VĂN 11 TẬP 1 a. Tác giả đã so sánh Bắc, Nam về những mặt nào? b. Tìm điểm giống và khác biệt? c. Nguyễn Trãi thể hiện rõ quan điểm của mình như thế nào?
13. II – CÁCH SO SÁNH: Bài tập 1: a. Căn cứ để so sánh sự khác biệt giữa Bắc và Nam dựa vào các tiêu chí: văn hóa, lãnh thổ, phong tục, chính quyền, hào kiệt b. Điểm giống và khác biệt: - Điểm giống: cả hai đều có những yếu tố cấu thành nên một quốc gia văn minh: văn hóa, lãnh thổ, phong tục, chính quyền, hào kiệt - Điểm khác: văn hóa, lãnh thổ, phong tục, chính quyền riêng
14. II- CÁCH SO SÁNH: - Khẳng định nền độc lập, tự chủ của Đại Việt tồn tại trên cơ sở khách quan, tất Ý KIẾN yếu. TÁC GIẢ - Tạo sức thuyết phục cho phần đặt vấn đề, nhằm khái quát chân lý tất yếu: chính nghĩa thắng phi nghĩa qua lịch sử rạng rỡ chiến công chống ngoại xâm.
15. XÁC ĐỊNH ĐỐI TƯỢNG ĐƯỢC SO SÁNH VÀ ĐỐI TƯỢNG SO SÁNH ĐẶT CÁC ĐỐI TƯỢNG CÁCH THỨC CÙNG BÌNH DIỆN VÀ SO SÁNH CÙNG MỘT TIÊU CHÍ NÊU RÕ Ý KIẾN, QUAN ĐIỂM CỦA NGƯỜI VIẾT
16. III – LUYỆN TẬP: HÃY CHO BIẾT ĐIỂM KHÁC BIỆT GIỮA HAI LOẠI SO SÁNH DƯỚI ĐÂY?
17. (2) Những kẻ nho nhoe năm ba câu học vấn, mắt sáng nhỏ như hạt đậu, kinh lịch chẳng ra khỏi nhà, gặp một vài chú đi cày, (1) Sách giống như thức ăn. Có năm ba chị hàng xén dã tưởng mình là trí thứ chỉ nếm, có thứ có thể ăn thức, trên trời dưới đất chỉ có một mình ta, nhiều. Chỉ có một ít thứ là cần không phải là người tự trọng. nhai kỹ, ăn chậm để thấy vị ngon. Người tự trọng vốn có ở trong nhân quần, Cho nên có sách chỉ đọc một vốn tôn kính bậc tiền bối, tài đức kiến thức phần, có sách chỉ cần biết sơ tự đủ, việc đã làm không sợ khó, trí đã định lược, còn có một ít sách thì phải không rụt rè, thân mình mình tự trị, không đọc hết, đọc kĩ, đọc đi đọc lại sai pháp luật, không trái đạo lý, không dối (Ph. Bê – cơn) mình, không dối người, không thấy người giàu sang, quyền quí mà nịnh hót, không thấy người bần tiện mà khinh bỉ . (Theo Nguyễn Bá Học)
18. III – LUYỆN TẬP: Bài tập 1: So sánh sách với thức ăn. a. So sánh tƣơng đồng Giúp việc đọc sách hiệu quả. Khi so sánh phải chọn đối tượng so sánh phù hợp thì mới có ý nghĩa Người tự trọng và người thiếu tự trọng b. So sánh Giúp nhìn nhận và đánh giá đúng bản tƣơng phản chất của đối tượng Đề cao người tự trọng
19. III- LUYỆN TẬP 2. Viết đoạn văn sử dụng thao tác so sánh bàn về ý kiến sau đây: Đọc cuốn sách hay đối với trí tuệ cũng giống như thể dục đối với cơ thể. a. Xác đinh đối tượng được so sánh với đối tượng so sánh b. Xác định tiêu chí so sánh c. Viết đoạn văn có sử dụng thao tác so sánh
20. 2.a. Việc đọc sách với luyện tập thể dục:  Cơ bắp hoạt động Tập luyện thể dục  Vận động toàn thân  Cơ thể cường tráng, sức đề kháng tăng, lưu thông tuần hoàn máu tốt.  Trí não luôn không ngừng suy luận, tư duy và tưởng tượng để khám phá từ cái chưa biết, chưa hiểu sang hiểu và biết. Đọc sách  Vận dụng tri thức đã biết vào thực tiễn, biết liên hệ việc này với việc kia (đọc sách với tập thể thao, đọc sách hay như trò chuyện với người bạn tốt, việc học với việc trồng cây)  Trí tuệ khỏe mạnh, nhạy bén, tinh tế.
21. 2b. Đƣợc và mất ĐƢỢC MẤT MỌI CÁI ĐƯỢC DÙ MẤT LÀ SỰ TRẢ LỚN ĐẾN MẤY CÓ GIÁ CỦA ĐƯỢC THỂ SẼ MẤT ĐƯỢC GIÁ TRỊ MẤT CÓ Ý NGHĨA ĐƯỢC VÔ NGHĨA MẤT VÔ NGHĨA
22. PHÂN LOẠI SO SÁNH SO SÁNH TƢƠNG SO SÁNH TƢƠNG ĐỒNG LÀ SO SÁNH PHẢN LÀ SO SÁNH GIỮA HAI HAY GIỮA HAI HAY NHIỀU ĐỐI NHIỀU ĐỐI TƢỢNG TƢỢNG NHẰM NHẰM TÌM ĐIỂM TÌM ĐIỂM GIỐNG KHÁC NHAU LÀM NHAU LÀM NỔI NỔI BẬT VẤN ĐỀ BẬT VẤN ĐỀ CẦN CẦN NGHỊ LUẬN NGHỊ LUẬN
23. EM HÃY HOÀN THIỆN BẢNG SO SÁNH SAU ĐÂY THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN THAO TÁC LẬP LUẬN TIÊU CHÍ TÍCH SO SÁNH MỤC ĐÍCH YÊU CẦU PHÂN LOẠI CÁCH TẠO LẬP LUẬN
24. TIÊU CHÍ THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH THAO TÁC LẬP LUẬN SO SÁNH LÀM NỔI BẬT GIÁ TRỊ, ĐẶC ĐIỂM CỦA SỰ VẬT, HIỆN TƢỢNG . LÀM RÕ ĐẶC ĐIỂM NỘI DUNG CỦA ĐỐI TƢỢNG GIÚP LUẬN ĐIỂM SÁNG TỎ, THUYẾT MỤC ĐÍCH GIÚP LUẬN ĐIỂM SÁNG TỎ, THUYẾT PHỤC PHỤC - CHỈ RÕ ĐIỂM TƢƠNG ĐỒNG VÀ - ĐI SÂU XEM XÉT CÁC YẾU TỐ BÊN TRONG KHÁC BIỆT. YÊU CẦU - PHÂN TÍCH CẦN TỔNG HỢP, KHÁI QUÁT VẤN - SO SÁNH TRÊN TIÊU CHÍ, CHUNG ĐỀ BÌNH DIỆN - MỐI QUAN HỆ NHÂN – QUẢ - MỐI QUAN HỆ LIÊN HỆ, ĐỐI CHIẾU - SO SÁNH TƢƠNG ĐỒNG PHÂN LOẠI - MỐI QUAN HỆ NỘI BỘ ĐỐI TƢỢNG - SO SÁNH TƢƠNG PHẢN - Ý KIẾN CHỦ QUAN CỦA TÁC GIẢ - XÁC ĐỊNH LUẬN ĐIỂM, Ý KIẾN - CHIA ĐỐI TƢỢNG THÀNH TỪNG YẾU TỐ, BỘ ĐÁNH GIÁ CỦA TÁC GIẢ CÁCH TẠO PHẬN TRONG MỐI QUAN HỆ NHẤT ĐỊNH ĐỂ - XÁC ĐỊNH CÁC ĐỐI TƢỢNG SO SÁNH LẬP LUẬN XEM XÉT - ĐẶT TRÊN CÙNG BÌNH DIỆN, TIÊU - TỔNG HỢP, KHÁI QUÁT LẠI VẤN ĐỀ CHÍ ĐỂ SO SÁNH