Đề khảo sát chất lượng (Lần 1) môn Ngữ văn 11 - Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo 2020-2021 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề khảo sát chất lượng (Lần 1) môn Ngữ văn 11 - Trường THPT Nguyễn Đăng Đạo 2020-2021 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG LẦN 1 TRƯỜNG THPT NGUYỄN ĐĂNG ĐẠO Năm học: 2020 - 2021 Môn: Ngữ văn 11 Thời gian: 120 phút I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm )Đọc đoạn văn bản sau đây: Những ngày gần đây, nhiều nước trên thế giới và cả Việt Nam đang phải đối mặt với dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra. Giữa thời điểm dịch có nguy cơ lan rộng và bùng phát toàn cầu, Bộ Y tế khuyến cáo người dân nên đeo khẩu trang y tế khi đến nơi đông người. Lợi dụng điều này, không ít hiệu thuốc đã đẩy giá khẩu trang y tế lên gấp 3, gấp 5 và thậm chí gấp 10 lần khiến người dân gặp khó khăn trong việc tìm mua. Tuy nhiên, nhiều tổ chức, cá nhân cũng đã phát khẩu trang miễn phí cho người đi đường để đối phó với dịch bệnh nguy hiểm này. Mới đây, cậu bé 11 tuổi có tên Andy Đào Nguyên đã dùng 10 triệu đồng tiền lì xì của mình để mua khẩu trang y tế phát tặng mọi người. Trước đó, Andy từng nhiều lần cùng mẹ phát khẩu trang miễn phí tại đường Lý Tự Trọng, Q.1, TP HCM. Nhận thấy số lượng trên vẫn chưa đủ, cậu bé quyết định tự mình bỏ tiền ra để mua thêm. Với nhiều đứa trẻ, 10 triệu là một số tiền khá lớn nhưng với Andy, sức khỏe của cộng đồng mới là thứ quan trọng hơn cả. Cậu chia sẻ: “Con muốn mọi người cùng hiểu mối nguy hại từ dịch cúm do virus corona, nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh. Tiền lì xì để dành cũng không có nghĩa gì khi người dân bị mối nguy về sức khỏe”. Không chỉ phát miễn phí, Andy còn cùng những nhân viên, đồng nghiệp của mẹ mình hướng dẫn người qua đường cách đeo khẩu trang đúng cách, giữ vệ sinh nơi công cộng nhằm tránh lây nhiễm dịch bệnh viêm phổi cấp do virus corona gây ra. Được biết, khi trường cho nghỉ thêm 1 tuần để tránh dịch, cậu bé đã dành thời gian để giúp đỡ cộng đồng (Cậu bé 11 tuổi dành hết tiền lì xì mua khẩu trang phát miễn phí, Nguồn 04-02-2020) Thực hiện các yêu cầu: 1.Chỉ ra phương thức biểu đạt chính của văn bản? 2. Nội dung chính của văn bản? 3. Thông tin trong văn bản giúp anh/chị hiểu thêm điều gì về hiện tượng tốt-xấu, đúng-sai trong cuộc sống? 4. Những lời chia sẻ của cậu bé Andy Đào Nguyên gợi anh/chị suy nghĩ gì ? II. LÀM VĂN (7 điểm) Câu 1 (2 điểm) Dựa vào nội dung trong phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn khoảng 200 chữ bày tỏ suy nghĩ ý nghĩa của những việc làm thiện nguyện trong cuộc sống. Câu 2 (5 điểm) Phân tích giá trị hiện thực trong đoạn trích “Vào phủ chúa Trịnh” ( trích Thượng kinh kí sự ) của Lê Hữu Trác Hết
2. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI Phần Câu/Ý Nội dung Điểm I Đọc hiểu 3.0 1 Phương thức biểu đạt chính : nghị luận 0.5 2 Nội dung văn bản: 0.5 -Dịch bệnh viêm phổi bùng phát toàn cầu, nhiều kẻ lợi dụng tình hình dịch bệnh để tăng giá bán khẩu trang kiếm lời -Cậu bé Andy Đào Nguyên đã dùng 10 triệu đồng tiền lì xì của mình để mua khẩu trang y tế phát tặng mọi người và dành thời gian để giúp đỡ cộng đồng 3 Thông tin trong văn bản giúp hiểu thêm về hiện tượng tốt-xấu, đúng- 1.0 sai trong cuộc sống: - Bất cứ vấn đề gì xảy ra trong cuộc sống cũng đều luôn tồn tại 2 mặt song song tốt – xấu. Có không ít người xấu nhưng người tốt vẫn còn nhiều và luôn ở xung quanh chúng ta. (0.5) -Vì vậy cần rèn luyện phẩm chất đạo đức, ý thức của bản thân và biết chia sẻ với mọi người để trở thành người có ích cho xã hội. (0.5) 4 Những lời chia sẻ của cậu bé Andy Đào Nguyên gợi suy nghĩ : 1.0 - Nêu nội dung lời chia sẻ ( 0.5): cậu bé Andy Đào Nguyên muốn mọi người hiểu sự nguy hiểm của dịch bệnh corona, cần phải nâng cao ý thức phòng chống để bảo vệ tính mạng của con người; - Nêu suy nghĩ của bản thân (0.5) ( HS thể hiện suy nghĩ riêng từ nội dung trên) Gợi ý: -Những lời chia sẻ của cậu bé gợi tôi suy nghĩ: tuy còn nhỏ nhưng hiểu biết và tấm lòng của cậu bé không nhỏ. Trẻ con luôn có tâm hồn trong sáng, thương yêu mọi người, có khi người lớn không làm được điều này, thậm chí có người còn làm việc thiếu suy nghĩ như bán khẩu trang với giá cao để trục lợi; - Bản thân sẽ học tập theo tấm gương của cậu bé: nâng cao ý thức sống vì cộng đồng, bảo vệ sức khoẻ bản thân và mọi người, sống bằng cái tâm trong sáng, thánh thiện II Làm văn 1 Dựa vào nội dung trong phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn 2.0 khoảng 200 chữ bày tỏ suy nghĩ ý nghĩa của những việc làm thiện nguyện trong cuộc sống. a. Đảm bảo cấu trúc đoạn văn nghị luận 200 chữ 0.25 Học sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng -phân-hợp, song hành hoặc móc xích. b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận về một vấn đề xã hội: suy nghĩ về 0.25 giải pháp để ngăn chặn thói xu nịnh trong cuộc sống. c. Thí sinh lựa chọn các thao tác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề 1.00 nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ suy nghĩ về ý nghĩa của những việc làm thiện nguyện trong cuộc sống. Có thể triển khai theo hướng sau: -Việc làm thiện nguyện là dùng thời gian của mình, của cải của mình để góp cho cộng đồng xã hội. Trong cuộc sống chúng ta vẫn có quy luật là luật nhân quả, cho và nhận. Nhưng thực chất bạn cho đi là bạn đang nhận lại. -Ý nghĩa của những việc làm thiện nguyện trong cuộc sống:
3. + Làm thiện nguyện nói là cho nhưng thật chất là nhận, bạn nhận nhiều hơn rất nhiều; + Làm việc thiện nguyện đem lại lợi ích cho cả cộng đồng và cả bản thân; + Làm thiện nguyện sẽ giúp cho bạn sự bình an, niềm vui và niềm hạnh phúc lan tỏa, giúp cho bạn cảm thấy cuộc đời này đáng sống và cảm thấy mình sống có ý nghĩa. -Bàn luận : + Biểu dương ca ngợi những con người có lòng nhân ái yêu thương mọi người : Thanh niên tình nguyện + Phê phán những người sống ích kỉ, vô tâm trước nỗi đau của đồng loại -Bài học nhận thức và hành động: + Về nhận thức: làm thiện nguyện chính là việc không thể thiếu trong cuộc sống; + Về hành động: đi làm từ thiện, làm việc tốt; đấu tranh, lên án những hành vi vô cảm, trục lợi d. Sáng tạo 0,25 Có cách diễn đạt sáng tạo, thể hiện suy nghĩ sâu sắc, mới mẻ về vấn đề nghị luận. e. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu. 0,25 Câu 2 ( 5 diểm ) -Hình thức : + đảm bảo cấu trúc: 0.25đ + xác định đúng vấn đề nghị luận : giá trị hiện thực trong đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh: 0,5 + chính tả, dùng từ, đặt câu: 0.25đ + sáng tạo : 0,5đ -Nội dung : Đảm bảo các yêu cầu sau .I Mở bài - Giới thiệu về tác giả Lê Hữu Trác và đoạn trích tiêu biểu Vào phủ chúa Trịnh: Không chỉ là một danh y mà còn là một nhà văn, nhà thơ. "Vào phủ chúa Trịnh" là một đoạn trích tiêu biểu trong Thượng kinh kí sự. - Khái quát giá trị hiện thực đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh: Đoạn trích mang giá trị hiện thực sâu sắc. II. Thân bài 1. Giá trị hiện thực là gì?( 0.25đ) - Hiện thực: Sự thật đời sống - Giá trị hiện thực trong tác phẩm văn học: sự phản ánh hiện thực đời sống một cách chân thực, rõ nét, tạo nên ý nghĩa cho tác phẩm. - Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh là đoạn trích mang giá trị hiện thực rõ nét bởi Thượng kinh kí sự được viết theo thể kí với đặc điểm ghi chép câu chuyện, sự kiện có thật tương đối hoàn chỉnh mà tác giả trực tiếp chứng kiến. 2. Giá trị hiện thực được biểu hiện trong đoạn trích( 3đ) a. Phản ánh bức tranh hiện thực về quang cảnh nơi phủ chúa (1,5 đ) - Vào phủ phải trải qua nhiều cửa gác, những dãy hành lang quanh co nối tiếp nhau + Vườn hoa: “cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương” + Khuôn viên: có điếm “Hậu mã quân túc trực” để chúa sai phái đi truyền lệnh - Trong phủ: + Những nhà: “Đại đường”, “Quyền bổng”, “Gác tía” với kiệu son võng điều, đồ nghi trượng sơn son thếp vàng và những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy. + Đồ dùng tiếp khách ăn uống toàn là mâm vàng, chén bạc. - Nội cung thế tử:
4. + Phải qua năm sáu lần trướng gấm + Trong phòng thắp nến, có sập thếp vàng, ghế rồng sơn son thếp vàng, trên ghế bày nệm gấm, màn là che ngang sân, “xung quanh lấp lánh, hương hoa ngào ngạt” ⇒ Quang cảnh nơi phủ chúa vô cùng sa hoa, giàu sang và thâm nghiêm, đây là quang cảnh thường thấy trong lịch sử bởi vua chúa là những người đứng đầu cai trị đất nước b. Phản ánh hiện thực cuộc sống sinh hoạt nơi phủ chúa (1,5đ) Cuộc sống sinh hoạt nơi phủ chúa với rất nhiều những nhiều lễ nghi, khuôn phép, đầy quyền uy, xa hoa nhưng thiếu sinh khí cũng được tác giả phản ánh chân thực: - Phủ chúa là nơi xa hoa, thâm nghiêm và cũng là nơi đầy uy quyền: Tiếng quát tháo, truyền lệnh, quy tắc lễ nghi được thực hiện nghiêm ngặt: + Khi tác giả được cáng vào phủ: “tên đầy tớ chạy đàng trước hét đường và cáng chạy như ngựa lồng”, “người giữ cửa truyền báo rộn ràng, người có việc qua lại như mắc cửi” + Khi xem bệnh không được thấy mặt thế tử, chỉ làm theo mệnh lệnh do quan chánh đường truyền tới, trước khi vào xem bệnh cho thế tử phải lạy bốn lạy, muốn xem thân hình của thế tử phải có viên quan nội thần đến xin phép + Lắm kẻ hầu người hạ: Chúa Trịnh luôn có phi tần hầu chầu chực xung quanh, thế tử bị bệnh có đến 7, 8 thầy thuốc phục dịch và lúc nào cũng có mấy người đứng hầu hai bên. - Phủ chúa là nơi thiếu sinh khí: + Sự thâm nghiêm kiểu mê cung làm tăng ám khí, lối sống cung cấm khiến con người: Tinh khí khô hết, da mặt khô, rốn lồi, gân thòi xanh, chân tay gầy gò ”, “Thế tử ở trong chốn màn che trướng phủ, ăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ yếu đi” + Phản ánh sự thật vị chúa nhỏ Trịnh Cán sống trong sự sa hoa nhưng điều cơ bản nhất lại thiếu, đó là sức sống ⇒ Cuộc sống sinh hoạt nơi phủ chúa được tác giả khắc họa chân thực phù hợp với cung cách sinh hoạt của vua chúa thời kì bấy giờ, đồng thời cho thấy được uy quyền và sự lộng hành của chúa Trịnh lấn át cả cung vua. 3. Nét nghệ thuật thể hiện thành công giá trị hiện thực của đoạn trích(0,25đ) - Thể kí: ghi chép sự thật - Ghi chép tỉ mỉ, chi tiết, chân thực sự việc - Kết hợp ghi chép sự việc một cách chính xác với bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc 4. Đánh giá chung Nhận định vai trò và tầm quan trọng của giá trị hiện thực đối với thành công của đoạn trích và toàn bộ tác phẩm: Góp một phần không nhỏ làm nên thành công, đưa tác phẩm Thượng kinh kí sự trở thành tác phẩm kí nghệ thuật đích thực đầu tiên ở Việt Nam. III. Kết bài - Khẳng định giá trị hiện thực tiêu biểu của đoạn trích -Cảm xúc bản thân : căm ghét giai cấp thống trị thối nát, trân trọng người lương y có nhân cách coi thường danh lợi.