Đề khảo sát chất lượng Lớp 11 (Lần 2) môn Ngữ văn - Trường THPT Tiên Du số 1 2021-2022 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề khảo sát chất lượng Lớp 11 (Lần 2) môn Ngữ văn - Trường THPT Tiên Du số 1 2021-2022 (Có đáp án)

1. SỞ GD& ĐT BẮC NINH ĐỀ THI KHẢO SÁT LỚP 11 LẦN 2 TRƯỜNG THPT TIÊN DU SỐ 1 NĂM HỌC: 2021- 2022 Môn: Ngữ văn (Đề gồm có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm) Đọc văn bản sau thực hiện các yêu cầu: Rồi ông ngồi lử thử. Bởi vì ông buồn lắm. Chỉ lát nữa là người ta rước Dần đi. Ðêm hôm nay, chỉ còn mình ông với hai đứa trẻ con . Nhà sẽ vắng ngắt vắng ngơ, chẳng khác gì ngày vợ ông mới chết đi. Rồi chỉ mươi bữa, nửa tháng là ông đã phải bỏ nốt hai đứa con trai để ngược Chao ôi! Buồn biết mấy? Ông đờ đẫn cả người. Ông nghĩ bụng rằng: giá Dần không phải về nhà người ta, thì có lẽ chẳng đời nào ông phải lên rừng; ông cứ ở nhà với ba con, bố con đùm bọc lấy nhau, bây giờ bỏ lại hai đứa bé mà đi, ông thương chúng nó quá A thì ra ông phải đi nơi khác làm ăn, chẳng phải vì cớ gì khác mà chỉ vì Dần phải đi lấy chồng, Dần đi lấy chồng, không ai trông coi vườn đất, nhà cửa, con cái cho ông nữa Ông buồn quá. Ông đáp lại những câu rất dài dòng của bà thông gia bằng những câu ngắn ngủn. Bà thông gia, trái lại nhiều lời lắm. Bà vui vẻ. Bà nói luôn. Bởi tài ăn nói của người ta, một đời mới có dịp dùng đến độ vài lần. Bà thì chỉ một lần thôi, bởi vì bà có mỗi một mống con trai. Lấy một con vợ cho con, có dễ đâu? Nhất là mình lại không có nhiều tiền. Công việc phải qua mấy mươi nấc, mấy mươi cầu. Chưa cưới được vợ về cho con, thì còn là đi lại mỏi chân, van ông lạy bà sái hàm răng Công việc của bà, mười phần xong đến chín phần rồi. Còn một tý chút nữa mà thôi. Tội gì không ngọt ngào với người ta cho yên ổn cả. Người ta gả con gái, đã chẳng được gì thì cũng phải được lời nói mát lòng, mát ruột cho hả dạ Ðến tối, đám cưới mới ra đi.Vẻn vẹn có sáu người, cả nhà gái nhà trai.Ông bố vợ đã tưởng không đi. Nhưng bà mẹ chồng cố mời. Vả lại nếu ông không đi, thì hai đứa bé cũng không thể đi mà Dần thì đang khóc lóc. Nếu chỉ có mình nó ra đi thì có lẽ nó cũng không chịu nốt. Ông đành kéo mấy cành rào lấp ngõ rồi đi vậy. Dần không chịu mặc cái áo dài của bà mẹ chồng đưa, thành thử lại chính bà khoác cái áo ấy trên vai. Dần mặc những áo vải ngày thường nghĩa là một cái quần cồng cộc xẫng và đụp những miếng vá thật to, một cái áo cánh nâu bạc phếch và cũng vá nhiều chỗ lắm, một bên tay rách quá, đã xé cụt gần đến nách. Nó sụt sịt khóc, đi bên cạnh mẹ chồng. Chú rể dắt đứa em lớn của Dần. Còn thằng bé thì ông bố cõng. Cả bọn đi lủi thủi trong sương lạnh và bóng tối như một gia đình xẩm lẳng lặng dắt díu nhau đi tìm chỗ ngủ ( Nam Cao, Một đám cưới)
2. Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính của văn bản. Câu 2. Khái quát nội dung của đoạn văn. Câu 3. Nhận xét về ngôn ngữ trần thuật trong đoạn văn bản in đậm. Câu 4. Cảm nhận của anh/ chị về hình ảnh Cả bọn đi lủi thủi trong sương lạnh và bóng tối như một gia đình xẩm lẳng lặng dắt díu nhau đi tìm chỗ ngủ II. LÀM VĂN (7.0 điểm) Câu 1 (2.0 điểm) Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về vai trò của tình yêu thương trong cuộc sống của mỗi người. Câu 2 (5.0 điểm) Phân tích bức tranh đời sống phố huyện trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam. Từ đó nhận xét về tư tưởng nhân đạo độc đáo, mới mẻ của nhà văn. Hết
3. HƯỚNG DẪN CHẤM Phầ Điể n Câu Nội dung m I ĐỌC HIỂU 3.0 - Phương thức biểu đạt chính: Tự sự 1 0,75 - Tái hiện khung cảnh đám cưới của Dần. (0.5 đ) + Không lễ vật cưới hỏi, không cỗ bàn linh đình, không họ hàng làng xóm chung vui + Cô dâu chú rể không áo the quần lĩnh mà chỉ có cái quần cộc với nhiều miếng vá - Thể hiện tâm trạng của bố Dần khi con gái đi lấy chồng: buồn, thương con, 2 không nỡ xa các con. (0.5 đ) 1,0 Gợi ý: - Đoạn văn được kể bằng lời văn nửa trực tiếp, gồm lời kể của tác giả và lời tác giả nhập thân vào nhân vật - Lời kể của tác giả khách quan, thuật lại chi tiết nỗi buồn, những suy nghĩ băn khoăn của ông bố Dần - Khi tác giả nhập thân vào nhân vật lại diễn tả tiếng lòng đau đớn, khổ sở của người cha tội nghiệp. 3 Ý 1 cho 0,5 đ. Nêu được 1 trong 2 ý sau cho 0,25 đ 0,75 Cảm nhận về hình ảnh: Đám cưới diễn ra trong không khí buồn thảm, ảm đạm, lạnh lẽo, là đám cưới chạy đói, thể hiện tình cảnh thê thảm của người 4 nông dân trước cách mạng. (0,5 đ) 0,5 II LÀM VĂN Câu Anh/Chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của 1 bản thân về vai trò của tình yêu thươngtrong cuộc sống của mỗi người. 2,0 a. Đảm bảo yêu cầu hình thức đoạn văn Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành. 0,25 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: vai trò của tình yêu thương. 0,25
4. c. Triển khai vấn đề nghị luận HS trình bày suy nghĩ về vấn đề nghị luận dựa trên những gợi ý sau đây: * Giải thích: Tình thương là gì? Tình thương là sự yêu thương, đồng cảm, chia sẻ, thấu hiểu trước hoàn cảnh, con người. * Phân tích, chứng minh : Tình thương có vai trò như thế nào? - Khi chúng ta yêu thương, đồng cảm, chia sẻ, thấu hiểu người khác , sẽ giúp cuộc sống của họ tốt đẹp hơn. - Khi thấu hiểu, giúp đỡ người khác ta sẽ nhận lại sự kính trọng, niềm tin của họ dành cho mình. - Mỗi người biết chia sẻ, yêu thương, giúp đỡ mọi người sẽ góp phần làm 1,25 cho xã hội giàu tình người, phát triển văn minh hơn. Một xã hội tràn ngập yêu thương là một xã hội đáng sống. - HS lấy dẫn chứng để chứng minh. * Đánh giá, mở rộng - Sống bằng tình thương không có nghĩa là mù quáng, dung túng cho những việc làm sai trái. - Có rất nhiều người sống ích kỉ, nhỏ nhen, chỉ biết đến bản thân mình mà không suy nghĩ cho người khác. - Có những người sống thờ ơ, vô cảm trước mọi nỗi đau của con người * Bài học : - Nhận thức được vai trò quan trọng của tình thương đối với việc hoàn thiện nhân cách của con người. - Cần biết sống yêu thương, chan hòa, biết thấu hiểu, đồng cảm, chia sẻ, giúp đỡ mọi người: d. Chính tả, sáng tạo 0,25 Phân tích bức tranh đời sống phố huyện trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam. Từ đó nhận xét về tư tưởng nhân đạo độc đáo, mới mẻ của 5,0 nhà văn. 1/ Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: thực hiện đúng nhiệm vụ của các phần Câu mở bài, thân bài và kết bài. 0,25 2 2/ Xác định đúng vấn đề nghị luận: bức tranh đời sống phố huyện trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam và nhận xét về tư tưởng nhân đạo độc đáo, mới mẻ của nhà văn. 0,25 3/ Triển khai vấn đề
5. HS có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần đảm bảo các yêu cầu sau a. Giới thiệu khái quát về Thạch Lam và truyện ngắn “Hai đứa trẻ” 0,5 b. Bức tranh đời sống phố huyện *) Hình ảnh phiên chợ chiều giữa phố (0.5 đ) - Chợ họp giữa phố đã vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. - Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. - Một mùi âm ẩm bốc lên, , mùi cát cát bụi Bằng thủ pháp liệt kê và đối lập, Thạch Lam đã dựng lên một cái “xác chợ” tàn lụi, xơ xác với đầy các loại rác rưởi. Hình ảnh phiên chợ ấy phần nào cho thấy c/s nghèo nàn, thiếu thốn, khó khăn của người dân nơi đây. *) Hình ảnh người dân phố huyện (1.5 đ) - Những đứa trẻ con nhà nghèo ven chợ đợi khi chợ tan lại ra lom khom, tìm tòi, nhặt nhạnh bất cứ cái gì có thể dùng được người bán hàng để lại. - Mẹ con chị Tí với chõng hàng nước luôn vắng khách sớm với muộn mà có ăn thua gì - Chị em Liên với cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu, ngày phiên mà bán cũng chẳng ăn thua gì. Ngày nào chị em Liên cũng cố thức đợi chuyến tàu đi qua rồi mới đi ngủ. - Bà cụ Thi hơi điên, nghiện rượu với tiếng cười khanh khách , đi lần vào bóng tối phía làng. - Bác Siêu với gánh phở được coi là thứ quà xa xỉ, nhiều tiền - Gia đình bác xẩm ngồi trên manh chiếu rách, góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bần bật trong yên lặng Đó là những cảnh đời nhỏ bé, cơ cực, đáng thương. Cuộc sống của họ quẩn quanh, đơn điệu, buồn tẻ. Ngày nào cũng vậy, chừng ấy người trong bóng tối mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hàng ngày của họ.Chuyến tàu đêm từ HN về đi qua phố huyện có lẽ là sự mong đợi rõ rệt nhất, tha thiết nhất của người dân phố huyện, đặc biệt là chị em Liên. 2,5
6. *) Nghệ thuật (0.5 đ) - Sự kết hợp giữa chất hiện thực và lãng mạn, ngôn ngữ trong sáng, hình ảnh giàu chất tạo hình và biểu cảm, vừa giàu chất thơ, vừa gợi được cuộc sống cơ cực, nghèo khổ của người dân phố huyện. - Nhân vật trong Hai đứa trẻ, đặc biệt là Liên không được xây dựng những tính cách điển hình mà chủ yếu được khám phá ở chiều sâu tâm hồn với những cảm xúc tinh tế, mong manh, mơ hồ. - Kiểu truyện ngắn trữ tình, giọng văn tâm tình, thủ thỉ gợi sự cảm thương chân thành. c. Tư tưởng nhân đạo độc đáo, mới mẻ của Thạch Lam. - Tiếng nói tố cáo xã hội gián tiếp mà vẫn sâu sắc. - Thái độ băn khoăn, trăn trở của nhà văn trước tình trạng con người phải sống quẩn quanh, bế tắc, buồn chán, mòn mỏi, chìm khuất trong bóng tối - Phát hiện, trân trọng những ước mơ nhỏ bé của người dân phố huyện - Qua cảnh đợi tàu của chị em Liên, nhà văn còn muốn gửi tới người đọc thông điệp : đừng bao giờ chấp nhận một cuộc sống tẻ nhạt, vô nghĩa, đừng bao giờ thôi ước mơ về một tương lai tươi sáng, tốt đẹp hơn. 0,5 d. Đánh giá chung: - Giá trị của tác phẩm - Tài năng của nhà văn Thạch Lam trong việc khắc họa bức tranh đời sống phố huyện. 0,5 d/ Chính tả, ngữ pháp Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 0,2 5 e/ Sáng tạo Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. 0,2 5 Tổng điểm toàn bài: 10 điểm