Đề thi chọn đội tuyển HSG môn Lịch sử 11 - Trường THPT Lý Thái Tổ 2019-2020 (Có đáp án)

Nội dung tài liệu: Đề thi chọn đội tuyển HSG môn Lịch sử 11 - Trường THPT Lý Thái Tổ 2019-2020 (Có đáp án)

1. SỞ GD&ĐT BẮC NINH ĐỀ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HỌC SINH GIỎI TRƯỜNG THPT LÝ THÁI TỔ Năm học 2019 - 2020 Môn: Lịch sử - lớp 11 Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề) Ngày thi 6 tháng 9 năm 2019 Câu 1: ( 6 điểm) Hoàn cảnh nào đã đưa Minh Trị lên nắm quyền ở Nhật Bản? Minh Trị đã thực hiện cải cách đất nước như thế nào? Kết quả? Trong cuộc cải cách Minh Trị, nhân tố nào được coi là “chìa khoá” thành công? Câu 2: ( 5 điểm) Trình bày nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cách mạng Tân Hợi ( 1911) ở Trung Quốc. Vì sao gọi cuộc cách mạng này là cách mạng tư sản không triệt để? Câu 3: ( 3 điểm) Tại sao cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản thành công, trong khi cuộc vận động Duy tân ở Trung Quốc lại thất bại? Câu 4: ( 3 điểm) Những sự kiện nào chứng tỏ vào cuối thế kỉ XIX Nhật Bản chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc? Tại sao gọi Nhật Bản là chủ nghĩa đế quốc phong kiến quân phiệt? Câu 5: ( 3 điểm) Lập bảng thống kê các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa chống ngoại xâm từ thế kỷ X- XVIII( theo trình tự: tên các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa, thời gian, người lãnh đạo, các chiến thắng tiêu biểu). HẾT . (Đề thi gồm có 1 trang) Thí sinh không được sử dụng tài liệu. Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm
2. ĐÁP ÁN LỊCH SỬ 11 Câu Nội dung Điểm Câu 1 Hoàn cảnh nào đã đưa Minh Trị lên nắm quyền ở Nhật (6 điểm) Bản? Minh Trị đã thực hiện cải cách đất nước như thế nào? Kết quả? Trong cuộc cải cách Minh Trị nhân tố nào được coi là “chìa khoá” thành công? a.Hoàn cảnh lịch sử: 1.5đ - Giữa TK XIX chế độ phong kiến ở Nhật Bản ( Mạc 0.25 Phủ)suy thoái, khủng hoảng ( Kinh tế, xã hội ,chính trị) - các nước tư bản phương Tây dùng áp lực đòi Nhật Bản phải “mở cửa” đi đầu là Mĩ, ngoài ra Nhật Bản còn phải ký 0.5 các hiệp ước bất bình đẳng với các Anh , Pháp, Nga, Hà Lan. Điều này làm cho các tầng lớp xã hội phản ứng mạnh mẽ - Cuộc đấu tranh chống Mạc Phủ bùng nổ 0.25 -1/ 1868, chế độ Mạc Phủ bị lật đổ, chính phủ mới do Thiên hoàng bổ nhiệm thành lập . Thời kỳ ‘ Minh trị” bắt đầu 0.5 b. Nội dung cải cách: 2.0đ -Về chính trị:Nhật hoàng tuyên bố thủ tiêu chế độ Mạc Phủ thành 0.5 lập chính phủ mới . - Về kinh tế : Thống nhất tiền tệ, thị trường, cho phép mua bán 0.5 ruộng đất - về quân sự: tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây,chế độ 0.5 nghĩa vụ quân sự - Về giáo dục: gd bắt buộc, chú trọng nội dung KHKT trong 0.5 chương trình giảng dạy, cử học sinh giỏi đi du học ở phương Tây c. Kết quả: 1đ -Cuộc cải cách Minh Trị đã làm cho kinh tế Nhật Bản phát 0.5 triển nhanh chóng, bảo vệ được độc lập dân tộc, thoát khỏi số phận nước thuộc địa 0.5 -Nhật Bản Trở thành nước tư bản đầu tiên ở châu Á. d. Nhân tố chìa khoá thành công: 1.5đ -Cải cách Minh Trị năm 1868 là một cuộc cải cách toàn diện 0.25 trên các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự và văn hóa- giáo dục. -Trong các lĩnh vực đó, cải cách về giáo dục được đánh giá là 0.5 cải cách mang tính chất “chìa khóa” bởi vì: - Chỉ có giáo dục mới mở đường cho con người Nhật Bản đủ 0.25 1
3. bản lĩnh nắm bắt được tri thức tiên tiến từ các nước phương 0.25 Tây. - Từ sự nắm bắt tri thức tiên tiến sẽ đưa Nhật Bản từ một nước 0.25 nông nghiệp lạc hậu thành một nước tư bản hùng mạnh, sau đó trở thành nước đế quốc duy nhất ở châu Á. Câu 2 Trình bày nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cách ( 5 điểm) mạng Tân Hợi ( 1911) ở Trung Quốc. Vì sao gọi cuộc cách mạng này là cách mạng tư sản không triệt để? a.Nguyên nhân: 1đ - Mâu thuẫn sâu sắc giữa nhân dân Trung Quốc với chế độ 0.5 phong kiến Mãn Thanh và đế quốc xâm lược - Chính quyền Mãn Thanh ra sắc lệnh quốc hữu hoá đường sắt , 0.5 bán rẻ quyền lợi dân tộc cho đế quốc b. Diễn biến:2.5đ - 9/5/1911, phong trào bảo vệ dường sắt bùng nổ, châm ngòi 0.5 cho cuộc cách mạng -10/10/1911 khởi nghĩa Vũ Xương thắng lợi 0.5 -29/12/1911Quốc dân đâị hội ở Nam Kinh, thành lập Trung Hoa 0.5 Dân quốc , Tôn Trung Sơn được bầu làm Đại Tổng thống lâm thời -12/2/1911 Hoàng đế Phổ Nghi từ ngôi , nền quân chủ Mãn 0.5 Thanh sụp đổ - 2/12/1911 Tôn Trung Sơn từ chức Đại Tổng thống lâm thời. 0.5 Quyền tổng thống thuộc về tay Viên Thế Khải. Cách mạng Tân Hợi chấm dứt c. Ý nghĩa:0.75 - Lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, thiết lập nền cộng hoà 0.25 - Mở đường cho CNTB phát triển 0.25 - Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc của nhân dân 0.25 châu Á d. Cách mạng Tân Hợi là cuộc CMTS không triệt để vì:0.75đ - Không thủ tiêu chế độ sở hữu ruộng phong kiến , không chia 0.5 ruộng đất cho dân cày - Không xoá bỏ ách nô dịch của nước ngoài 0.25 Câu 3 Tại sao cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản thành công, (3 điểm) trong khi cuộc vận động Duy tân ở Trung Quốc lại thất bại? a.Nguyên nhân thành công cuộc Duy tân Minh Trị: 1.5đ - Thiên hoàng Minh Trị khởi xướng cuộc cải cách và được sự 1.0 đồng tình ủng hộ của các tầng lớp trong xã hội đặc biệt là tầng lớp quý tộc Đaimyô và võ sỹ đạo Samurai - Thiên hoàng có quyền lực lớn đã nhận thức và đáp ứng yêu 0.5 cầu cần phải cải cách để thoát khỏi . 2
4. b. Cuộc vận động Duy tân ở Trung Quốc thất bại là vì:1.5đ - Ở TQ các chính sách cải cách của Khang Hữu Vi và Lương 0.5 Khải Siêu được vua Quang Tự ủng hộ , - Nhưng đã gặp thất bại vì sự cản phá , phá hoại của các thế 0.5 lực phong kiến thủ cựu do Từ HY Thái Hậu đứng đầu . - Hậu quả, TQ trở thành nước thuộc địa , bị tư bản phương tây 0.5 xâu xé Câu 4 Những sự kiện nào chứng tỏ vào cuối thế kỉ XIX Nhật Bản (3 điểm) chuyển sang giai đoạn chủ nghĩa đế quốc? Tại sao Nhật có đặc điểm là chủ nghĩa đế quốc phong kiến quân phiệt? a . Biểu hiện : -Trong 30 năm cuối của thế kỉ XIX chủ nghĩa tư bản phát 0.75 triển nhanh chóng ở Nhật . Việc đẩy mạnh công nghiệp hóa kéo theo sự tập trung trong công nghiệp, thương nghiệp, ngân hàng dẫn tới sự ra đời của các công ti độc quyền như Mít-xưi, Mítsubisi, có vai trò chi phối lũng đoạn cả kinh tế và chính trị Nhật Bản. - Sự phát triển kinh tế đã tạo sức mạnh về quân sự, chính trị ở 0.75 Nhật Bản. Giới cầm quyền đã thi hành chính sách xâm lược hiếu chiến: Chiến tranh Đài Loan (1874), chiến tranh Trung – Nhật (1894–1895), Thắng lợi của các cuộc chiến đem đến cho Nhật những hiệp ước có lợi về đất đai, tài chính thúc đẩy nhanh hơn tốc độ phát triển kinh tế, - Cùng với sự phát triển của CNTB là sự bần cùng hóa của 0.5 quần chúng nhân dân lao động. Phong trào đấu tranh của giai cấp công nhân lên cao, dẫn tới Đảng Xã hội dân chủ Nhật Bản được thành lập (1901). b. Đặc điểm: - Đế quốc Nhật có đặc điểm là CNĐQ phong kiến quân phiệt 1.0 vì: : Nhật Bản tiến lên CNTB, song quyền sở hữu ruộng đất phong kiến vẫn được duy trì. Tầng lớp quý tộc vẫn có ưu thế chính trị lớn và chủ trương xây dựng đất nước bằng sức mạnh quân sự. Câu 5 Lập bảng thống kê các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa chống (3 điểm) ngoại xâm từ thế kỷ X-XVIII( theo trình tự: tên các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa, thời gian, người lãnh đạo, các chiến thắng tiêu biểu). 3
5. t Các cuộc kháng Thời Lãnh đạo Chiến thắng tiêu biểu t chiến, khởi nghĩa gian 1 Chống Tống( Thời 981 Lê Hoàn Vùng Đông Bắc 0.5đ tiền Lê) 2 Kháng chiến chông 1075- Lý Thường Kiệt Ung Châu, Khâm 0.5đ Tống thời Lý 1077 Châu, phòng tuyến sông Như Nguyệt 3 Kháng chiến chông -1258, Trần Hưng Đạo Đông Bộ Đầu, Chương 0.5đ Nguyên - Mông -1285, các vị vua nhà Dương, Hàm Tử, Tây -1287- Trần Kết, Bạch Đằng 1288 4 Khởi nghĩa Lam Sơn 1418- Lê Lợi –Nguyễn Chi Lăng-Xương 0.5đ 1427 Trãi Giang 5 Kháng chiến chông 1785 Nguyễn Huệ Rạch Gầm- Xoài Mút 0.5đ Xiêm 6 Kháng chiến chông 1789 Quang Trung Ngọc Hồi- Đống Đa 0.5đ Thanh 4