Giáo án Ngữ văn 11 - Tiết 91, Đọc văn: Người trong bao

Nội dung tài liệu: Giáo án Ngữ văn 11 - Tiết 91, Đọc văn: Người trong bao

1. Ngày soạn : 14/5/2020 Ngày dạy : 20/5/2020 Tiết 91. Đọc văn. NGƯỜI TRONG BAO Sê-khốp A. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Nắm được những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm. - Hiểu được giá trị tư tưởng của truyện ngắn “Người trong bao” - Hiểu được nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình. 2. Kĩ năng - Đọc hiểu truyện theo đặc trưng thể loại. Phân tích tâm lí, tính cách nhân vật. 3. Thái độ - Có thái độ căm ghét và đấu tranh với lối sống ích kỷ, hèn nhát, bạc nhược. 4. Các năng lực cần hình thành cho học sinh - Năng lực tự học. Năng lực thẩm mĩ. Năng lực giải quyết vấn đề. Năng lực hợp tác, giao tiếp. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. Năng lực tổng hợp, so sánh. B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. Giáo viên: SGK, SGV, thiết kế dạy học, tài liệu tham khảo 2. Học sinh: Sách giáo khoa; Vở soạn; Vở ghi, power point theo nhóm đã được phân công. C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ: - Đọc thuộc lòng và diễn cả bài thơ Tôi yêu em. Nêu thông điệp của bài thơ. 3. Bài mới Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt Hoạt động 1: Khởi động Thế kỉ XIX là thời kì hoàng kim của văn học Nga với các tên tuổi như Puskin, Gô- gôn, Tuốc-ghê-ni-ép, Lép-tôn-xtôi, Sê- khốp, Chúng ta đã biết một nhà thơ Puskin trong sáng, giản dị với tình yêu chân thành, cao thượng qua bài thơ “Tôi
2. yêu em”. Hôm nay, ta sẽ làm quen với “một Puskin trong văn xuôi”. Đó là Sê- khốp với tác phẩm “Người trong bao”. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức I.Đọc hiểu chung 1 – Cuộc đời : GV : Dựa vào phần tiểu dẫn trong SGK, - An – tôn Páp – lô – vích Sê – khốp ( 1860 – 1904) hãy tìm hiểu đôi nét về tác giả Sê – Khốp? - Ông sinh trưởng trong một gia đình buôn bán nhỏ ở Giới thiệu về sự nghiệp sáng tác của Sê- thị trấn Ta- gan- rốc, bên bờ biển A- dốp khốp? - Năm 1884, tốt nghiệp Khoa Y, Trường Đại học Tổng Mát-xcơ-va. Ông vừa là nhà văn vừa tham gia nhiều - Tên, năm sinh, năm mất hoạt động xã hội,văn hóa,giáo dục. - Xuất thân - Năm 1887, ông được nhận giải thưởng Pu-skin của - Cuộc đời và hoạt động chính? Viện Hàn lâm khoa học Nga. HS: Trình chiếu powerpoint theo nhóm - Năm 1900, Sê-khốp được bầu làm Viện sĩ danh dự đã được phân công: Viện Hàn lâm khoa học Nga. Nhóm 1: Cuộc đời, sự nghiệp tác giả Sê- - 1904, bị mắc bệnh phổi nặng, sang Đức chữa bệnh và khốp mất ở nước ngoài. Gia đình và bạn bè đã đưa thi hài HS nhận xét, GV chốt ý ông về nước. 2 – Sự nghiệp sáng tác : - Sự nghiệp sáng tác đồ sộ ở nhiều thể loại: + Hơn 500 truyện ngắn và truyện vừa: Anh béo và anh gầy, Con kì nhông, Phòng số 6 + Nhiều vở kịch: Hải âu, Cậu Va-ni-a, Ba chị em, - Đặc điểm nổi bật trong phong cách nghệ thuật Sê- khôp là sự giản di, thâm trầm, hàm súc. Cốt truyện thường đơn giản, ít yếu tố gay cấn, nhưng thường đặt ra những vấn đề có ý nghĩa xã hội to lớn, ý nghĩa nhân bản sâu xa. Đặc biệt ông rất chú ý tới các chi tiết khắc họa nhân vật, tô đậm chủ đề tư tưởng của tác phẩm  Sê-khôp được xem là đại biểu lớn cuối cùng của văn học hiện thực Nga nửa cuối thế kỷ XIX, là nhà cách tân thiên tài về thể loại truyện ngắn và kịch nói.
3. 2 – Tác phẩm “ Người trong bao” : a – Hoàn cảnh sáng tác : Sáng tác năm 1898 trong thời gian nhà văn đang dưỡng bệnh tại thành phố Ianta thuộc bán đảo Crưm. Bối cảnh rộng lớn của truyện là bầu không khí chuyên chế, nặng nề của xã hội Nga cuối TK XIX. b – Tóm tắt : - Truyện bắt đầu bằng bối cảnh cuộc nghỉ đêm sau GV :Hãy nêu hoàn cảnh sáng tác của tp ? chuyến đi săn muộn tại làng Mi-rô-nô-xit-xkôi-ê của bác sĩ I-van I-va-nưt và thầy giáo Bu-rơ-kin. Tại đây Bu-rơ-kin đã kể chuyện về Bê-li-côp- một giáo viên dạy tiếng Hi Lạp cổ nổi tiếng với lối sống trong bao. GV : Yêu cầu HS tóm tắt và nêu bố cục - Bê-li-côp hiện lên thông qua những tình tiết sau: của truyện. + Chân dung và thói quen sinh hoạt + “Câu chuyện tình yêu” với Va-ren-ca HS: Trình chiếu powerpoint theo nhóm + Cuộc nói chuyện với Cô-va-len-cô đã được phân công: + Cái chết của Bê-li-côp Nhóm 2: Hoàn cảnh sáng tác, tóm tắt và - Bác sĩ I – van- nứt kết luận : “ Không thể sống mãi chủ đề truyện ngắn như thế được” HS nhận xét, GV chốt ý c – Chủ đề : Phê phán lối sống tầm thường, dung tục tiẻu tư sản, lối sống của một kiểu người, một bộ phận trí thức trong xã hội Nga những năm cuối thế kỉ XIX. II – Đọc – hiểu văn bản : 1 – Hình tượng nhân vật Bê – li – cốp : - Chân dung Bê-li-cốp được vẽ bằng những nét kì quái, dị thường: + Bộ mặt : giấu trong cổ áo bành tô bẻ cao , mắt đeo kính râm + Trang phục: luôn mặc màu đen; luôn “đi giày cao su”, mặc áo bành tô và “giấu mặt sau chiếc cổ áo bành tô bẻ đứng lên”, “đeo kính râm”, “mặc áo bông chần”. + Đồ dùng : Cái ô, đồng hồ quả quít, chiếc dao nhỏ để
4. gọt bút chì đều được để trong bao. GV : Chân dung Bê – li – cốp được miêu - Lối sống : tả như thế nào ?( Gương mặt, trang phục, + Ở nhà: “mặc áo khoác ngoài”, “ đội mũ”,“đóng đồ dùng) cửa”,“cài then”; buồng ngủ “chật như cái hộp” HS: trả lời, nhận xét + Ra ngoài: lúc nào cũng “đi giày cao su”, “cầm GV chốt lại kiến thức ô”,”mặc áo bành tô”, “đeo kính răm”, “mặc áo bông trần”, “lỗ tai nhét bông”, ngồi xe ngựa thì luôn “kéo mui lên”; ngủ - “kéo chăn trùm đầu kín mít. + Đến thăm đồng nghiệp: kéo ghế ngồi chẳng nói gì, 1 tiếng sau ra về. (“đến nhà kéo ghế ngồi ngồi im như phỗng rồi độ một giờ sau thì cáo từ”)  Chân dung kì quái, lập dị, không dám đối mặt với GV : Em có nhận xét gì về lối sống của Be thực tế. Với “khát vọng mãnh liệt thu mình vào trong – li – cốp ?( Khi ngủ, quan hệ với đồng một cái vỏ, tạo ra cho mình một thứ bao có thể ngăn nghiệp và ở nhà ) cách, bảo vệ khỏi những ảnh hưởng bên ngoài”, “trốn HS: trả lời, nhận xét tránh cuộc sống thực”. GV chốt lại kiến thức b – Tính cách của Bê – li – cốp : - Bê-li-cốp có khát vọng mãnh liệt: “thu mình vào trong vỏ, tạo cho mình một thứ bao có thể ngăn mình khỏi những ảnh hưởng từ bên ngoài” → nhút nhát, ngại giao tiếp. - Ý nghĩ giấu vào trong bao, không bao giờ dám có ý kiến về một vấn đề nào – “ Cả ý nghĩ bao” - Nhút nhát, ghê sợ hiện tại nhưng lại ca ngợi, tôn sùng GV : Em hãy khái quát về chân dung Bê – quá khứ: say mê và luôn ca ngợi tiếng Hi Lạp. li – cốp? - Sùng bái cấp trên và những chỉ thị, thông tư một cách HS: trả lời, nhận xét máy móc, rập khuôn – “ Đối với hắn, rõ ràng” GV chốt lại kiến thức - Bảo thủ , giáo điều: + Đi xe đạp, mặc áo thêu ra đường là những việc GV : Bê-li-cốp hiện lên với những nét buông thả tính cách nào ? + Phụ nữ mà đi xe đạp ra đường thì thật kinh khủng. Dẫn chứng cụ thể. + Thói quen trong quan hệ đồng nghiệp: “ngồi im như
5. HS: trả lời, nhận xét phỗng” và “ độ một giờ sau thì cáo từ” GV chốt lại kiến thức - Luôn cô độc, lo lắng và sợ hãi: + Ở nhà: luôn đóng cửa, cài then, buồng nóng nực, GV: Đâu là câu nói cửa miệng của Bê-li- ngột ngạt cốp? Câu nói ấy nói lên được điều gì về + Câu nói cửa miệng: “Sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì” tính cách của Bê-lê-cốp? + Khi ngủ - “cảm thấy rờn rợn”, “sợ kẻ trộm chui vào nhà” - Em hãy khái quát tính cách và con - Tự tin, tự hào về cách sống gương mẫu, trong sạch người của Bê-lê-cốp? của mình. HS: trả lời, nhận xét  Con người cô độc, kì quái, máy móc, giáo điều → GV chốt lại kiến thức Tính cách “trong bao” Hoạt động III: Thực hành HS làm ở lớp Câu1. Sê-khốp sống vào khoảng thời gian 1. B nào? 2. C A. Nửa đầu thế kỉ XX 3. B B. Nửa cuối thế kỉ XIX C. Nửa đầu thế kỉ XIX D. Tất cả đều sai Câu2. Nhan đề “Người trong bao” đúng với kiểu người nào sau đây? A. Tự ti, hà tiện B. Bị mọi người xa lánh C. Hay sợ hãi và sống bạc nhược D. Không thích giao tiếp với mọi người Câu3. Ý nghĩ thường xuyên xuất hiện trong dầu Bê-li-cốp? A. Sợ có ai đó làm mình giật mình B. Sợ nhỡ ra lại có chuyện gì C. Sợ ai đó trông thấy mình D. Sợ có ai đến nhà mà không báo trước. Hoạt động IV: Vận dụng – mở rộng ( HS làm ở nhà Làm ở nhà) Gợi ý:
6. Nhập vai nhân vật Bê-li-cốp để kể lại Tôi là Bê-li-cốp, một giáo viên dạy tiếng Hi Lạp cổ. truyện ngắn “Người trong bao” bằng ngôi Tôi thấy sợ thế giới bên ngoài nên đi đâu tôi cũng luôn thứ nhất. mặc kín bưng, tôi thích nhét các vật dụng như đồng hồ, ô vào trong bao. Khi tới nhà đồng nghiệp hay bạn bè, tôi thường ngồi nhìn mọi vật xung quanh, không nói năng gì rồi ra về. Tôi thích ngủ kín mít chăn, đóng kín cửa, tôi cũng không thích giao du với hàng xóm. Tôi cảm thấy khó chịu khi ai đó vẽ tranh châm biếm tôi và Va-ren-ca người phụ nữ tôi yêu thương nên tôi kể với Co-va-len-ca. Tôi nghĩ cần sống đúng theo chỉ thị, hành xử phải thận trọng, cẩn thận. Tôi thấy kinh khủng khi Va-ren- ca là con gái mà đạp xe, nên tôi góp ý với em cô ấy. Không ngờ thằng bé xô tôi ngã nhào xuống cầu thang, đúng lúc đó Va-ren-ca trở về nhìn thấy tôi thì phá lên cười, tôi thấy xấu hổ vô cùng D.CỦNG CỐ - Những nét cơ bản về tác giả, tác phẩm. - Hình tượng nhân vật Bê-li-cốp. Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình. E. HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI MỚI: Tiết 94 1. Theo em, ai là thủ phạm gây ra cái chết của Bê-li-côp? (Hành động thô bạo của Cô-va-len-cô, tiếng cười của Va-ren-ca ) 2. Cái chết của Bê-li-côp có ý nghĩa như thế nào? 3. Thái độ của mọi người khi Bê-li-cốp chết?Cái chết của Bê-li-cốp có đồng nghĩa với kiểu “người trong bao” cũng vĩnh viễn biến mất không? Vì sao? 4. Phân tích ý nghĩa của hình tượng “cái bao”? PHÊ DUYỆT (TTCM) Rút kinh nghiệm giảng dạy: