Giáo án Sinh học 11 - Tiết 1, Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ - Năm học 2021-2022

Nội dung tài liệu: Giáo án Sinh học 11 - Tiết 1, Bài 1: Sự hấp thụ nước và muối khoáng ở rễ - Năm học 2021-2022

1. Ngày Soạn:4/9/21 Ngày dạy: Tuần 1 HKI Chương 1: CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Tiết 1 Bài 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ I. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này học sinh phải : 1. Kiến thức: - Mô tả được cấu tạo của hệ rễ thích nghi với chức năng hấp thụ nước và các ion khoáng - Phân biệt được cơ chế hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây - Trình bày được mối tương tác giữa môi trường và rễ trong quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng. 2.Năng lực: - Rèn kỹ năng quan sát, phân tích, so sánh, khái quát kiến thức. 3. Phâm chất: - Biết cách chăm sóc cây trồng để cây sinh trưởng phát triển tốt nhất. - Vận dụng được kiến thức bài học vào thực tiễn II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU -Hình vẽ 1.1,2,3 SGK, phiếu học tập -Giáo án điện tử III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HOẠT ĐỘNG 1: MỞ ĐẦU/XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ * Mục tiêu : - Kích thích học sinh hứng thú tìm hiểu bài mới - Rèn luyện năng lực tư duy phê phán cho học sinh. *Nội dung: Khái quát nội dung môn học sinh học cấp THPT và nội dung, cách học môn sinh học lớp 11, giới thiệu về bài học *Sản phẩm: Khái quát nội dung môn học sinh học cấp THPT và nội dung, cách học môn sinh học lớp 11 *Tổ chức thực hiện: -GV Khái quát nội dung môn học sinh học cấp THPT và nội dung, cách học môn sinh học lớp 11, giới thiệu về bài học -GV cho HS quan sát tranh cấu tạo bộ rễ -Rễ là cơ quan hút nước của cây. Rễ hút được nước là nhờ hệ thống lông hút. - Rễ cây hâp thụ nước và ion khoáng bằng cách nào? -Học sinh tập trung chú ý;Suy nghĩ về vấn đề được đặt ra - Từ cách nêu vấn đề gây thắc mắc như trên, giáo viên dẫn học sinh vào các hoạt động mới: Hoạt động hình thành kiến thức. HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI * Mục tiêu : - Mô tả được cấu tạo của hệ rễ thích nghi với chức năng hấp thụ nước và các ion khoáng - Phân biệt được cơ chế hấp thụ nước và các ion khoáng ở rễ cây - Trình bày được mối tương tác giữa môi trường và rễ trong quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng. *Nội dung – sản phẩm – cách thức thực hiện : Gv yêu cầu học sinh quan quan -Mô tả đặc điểm thích nghi của I. Rễ là cơ quan hấp thụ sát hình 1.1 sgk kết hợp với một rễ về hút nước và hút khoáng: nước và ion khoáng
2. số mẫu rễ sống ở trong các môi +Rễ chính, rễ bên, lông hút, 1. Hình thái của hệ rễ trường khác nhau, hãy mô tả đặc miền sinh trưởng kéo dài, đỉnh Hệ rễ của thực vật trên cạn điểm hình thái của hệ rễ cây trên sinh trưởng, miền lông hút gồm: cạn thích nghi với chức năng hấp +Rễ cây trên cạn hấp thụ nước và Rễ chính, rễ bên, lông hút, thụ nước và ion khoáng của cây? ion khoáng chủ yếu qua miền miền sinh trưởng kéo dài, đỉnh lông hút sinh trưởng. Đặc biệt có miền Quan sát hình 1.2 có nhận xét gì +Rễ sinh trưởng nhanh chiều lông hút phát triển. về sự phát triển của hệ rễ ? sâu, phân nhánh chiếm chiều 2. Rễ cây phát triển nhanh bề - Môi trường ảnh hưởng đến sự rộng và tăng nhanh số lượng mặt hấp thụ tồn tại và phát triển của lông hút lông hút - Rễ cây liên tục tăng diện tích như thế nào? +Cấu tạo của lông hút thích hợp bề mặt tiếp xúc với đất hấp với khả năng hút nước của cây thụ được nhiều nước và muối - Tại sao cây ở cạn bị ngập úng - HS nghiên cứu SGK trả lời khoáng lâu ngày sẽ chết? - Tế bào lông hút có thành tế bào mỏng, có áp suất thẩm thấu lớn thuận lợi cho việc hút nước. - Trong môi trường quá ưu trương, quá axit, thiếu oxi lông hút rất dễ gãy và tiêu biến Đưa một tế bào vào một trong HS nghiên cứ SGK trả lời II. Cơ chế hấp thụ nước và các môi trường có nồng độ khác ion khoáng ở rễ cây nhau thì tế bào có sự biến đổi 1. Hấp thụ nước và ion khoáng như thế nào? từ đất vào tế bào lông hut Yêu cầu hs hoàn thành bài tập 1 Mỗi cá nhân Hs nghiên cứu SGK ( Xem đáp án bài tập 1 trong trong phiếu học tập để làm bài tập 1 trong phiếu học phiếu học tập) tập - Hướng dẫn HS hoàn thành bài - Hs hoàn thành phiếu tập 1 trong phiếu học tập: Yêu cầu học sinh quan sát hình 1.3 sgk, phân tích và tìm ra các Hs nghiên cứu SGK trả lời con đường vận chuyển nước và 2. Dòng nước và các ion các ion khoáng khoáng đi từ đất vào mạch gỗ Dòng nước và các ion khoáng đi của rễ từ đất vào mạch gỗ của rễ theo - 2 con đường: những con đường nào? + Con đường gian bào Sự khác nhau giữa các con đường + Con đường tế bào chất đó? GV chuẩn bị thêm một số mẫu HS quan sát, phân tích và rút ra III. Ảnh hưởng của các tác vật sống: Rễ vùng khô cằn, rễ kiến thức về mối liên quan giữa nhân môi trường đối với quá vùng ẩm để học sinh quan sát, hệ rễ và môi trường trình hấp thụ nước và ion phân tích và rút ra kiến thức về khoáng ở rễ cây mối liên quan giữa hệ rễ và môi trường Hãy kể tên các tác nhân ngoại Học sinh nghiên cứu trả lời cảnh ảnh hưởng đến lông hút và
3. qua đó giải thích sự ảnh hưởng của môi trường đối với quá trình hấp thụ nước và các ion khoáng - Độ thẩm thấu ở rễ cây? - Độ axit - Lượng oxi HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP *Mục tiêu: Luyên tập để HS củng cố những gì đã được học Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề cho HS. *Nội dung: Đưa ra câu hỏi trắc nghiệm qua đó củng cố khắc sâu lý thuyết vừa học *Sản phẩm: 1, Sự hút khoáng thụ đông của tế bào phụ thuộc vào: A. Hoạt động trao đổi chấtB. Chênh lệch nồng độ ion C. Cung cấp năng lượng D. Hoạt động thẩm thấu 2, Sự xâm nhập chất khoáng chủ động phụ thuộc vào: A. Građien nồng độ chất tan B. Hiệu điện thế màng C. Trao đổi chất của tế bàoD. Cung cấp năng lượng 3, Rễ cây trên cạn hấp thụ nước và ion khoáng chủ yếu qua thành phần cấu tạo nào của rễ ? A. Đỉnh sinh trưởngB. Miền lông hút C. Miền sinh trưởng D. Rễ chính 4, Trước khi vào mạch gỗ của rễ, nước và chất khoáng hòa tan phải đi qua: A. Khí khổng. B. Tế bào nội bì. C. Tế bào lông hút D. Tế bào biểu bì. 5. Nước luôn xâm nhập thụ động theo cơ chế: A. Hoạt tải từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước ở lá và hoạt động trao đổi chất B.Thẩm tách từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước ở lá và hoạt động trao đổi chất C.Thẩm thấu và thẩm tách từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước ở lá và hoạt động trao đổi chất D.Thẩm thấu từ đất vào rễ nhờ sự thoát hơi nước ở lá và hoạt động trao đổi chất *Tổ chức thực hiện: Chia nhóm thảo luận và trình bày HOẠT ĐỘNG 4 : VẬN DỤNG *Mục tiêu: -Tạo cơ hội cho HS vận dụng kiến thức và kĩ năng có được vào các tình huống, bối cảnh mới ,nhất là vận dụng vào thực tế cuộc sống. -Rèn luyện năng lực tư duy, phân tích. *Nội dung: Vận dụng kiến thức vào giải quyết hiện tượng thực tế GV: Giải thích vì sao cây trên cạn bị ngập úng lâu sẽ chết. Sưu tầm các loại rễ cây *Sản phẩm: Lời giải: Khi đất bị ngập nước, oxi trong không khí không thể khuếch tán vào đất, rễ cây không thể lấy oxi để hô hấp. Nếu như quá trình ngập úng kéo dài, các lông hút trên rễ sẽ bị chết, rễ bị thối hỏng, không còn lấy được nước và các chất dinh dưỡng cho cây, làm cho cây bị chết. *Tổ chức thực hiện: Thảo luận nhóm, giao lưu giữa GV-HS, HS-HS để mở rộng kiến thức, giải thích các hiện tượng thực tế Hướng dẫn học sinh học bài, làm việc ở nhà Dặn dò: HS về trả lời các câu hỏi 1, 2, 3 và xem trước bài 2 " Vận chuyển các chất trong cây" PHIẾU HỌC TẬP Bài 1: SỰ HẤP THỤ NƯỚC VÀ MUỐI KHOÁNG Ở RỄ
4. Họ và tên: Lớp Bài tập : 1.Dịch tế bào biểu bì rễ ưu trương so với dịch đất do những nguyên nhân nào? 2.Nước và các ion khoáng xâm nhập vào rễ cây theo những con đường và các cơ chế nào?